Nam Phương Hoàng Hậu của vị vua Bảo Đại, hoàng đế cuối cùng của Việt Nam
Nam Phương Hoàng Hậu là vợ của vua Bảo Đại, bà được xem là vị hoàng hậu cuối cùng còn Bảo Đại cũng là hoàng đế cuối cùng của Việt Nam
Nam Phương Hoàng hậu (chữ Hán : 南芳皇后), sinh ngày 14 tháng 12 năm 1914, mất ngày 16 tháng 9 năm 1963. Bà là hoàng hậu của vua Bảo Đại thuộc triều đại nhà Nguyễn trong lịch sử Việt Nam
Hoàng hậu Nam Phương có tên thánh là Marie-Thérèse Nguyễn Hữu Thị Lan, sinh ra tại Gò Công , tỉnh Tiền Giang trong một gia đình Công giáo giàu có . Cô là con gái của ông Nguyễn Hữu Hào và bà Lê Thị Bình (bà Bình lại là con gái của Lê Phát Đạt, tục gọi là Huyện Sỹ) . Từ nhỏ, bà đã được gửi sang Pháp để học. Theo bạn bè của bà truyền lại thì bà là người kín đáo, trầm tĩnh, sâu sắc, có cá tính, có đầu óc suy nghĩ, thích đọc sách, nghiên cứu hơn là ăn chơi .
Bà cùng Bảo Đại thành hôn vào ngày 20 tháng 3 năm 1934 ở điện Thái Hòa tại Huế. Khi đó Bảo Đại đúng 21 tuổi, còn Nguyễn Hữu Thị Lan 20 tuổi. Ngay trong ngày cưới, Bảo Đại đã phong bà tước vị Nam Phương Hoàng Hậu.
Do từ nhỏ được tiếp xúc với văn hóa Phương Tây, nên bà là người có đầu óc cởi mở, thường xuyên làm công tác từ thiện, khuyến khích phát triển giáo dục trong giới phụ nữ. Ngoài việc dạy dỗ các con cháu trong hoàng tộc, bà còn thường xuyên đi cùng Bảo Đại trong các nghi lễ ngoại giao như đón tiếp Thống chế Tưởng Giới Thạch của Đài Loan, Quốc Vương Soupha Vangvong nước Lào hoặc Quốc vương Sihanouk của Cao Miên..
Sau Cách Mạng Tháng 8, vua Bảo Đại phải thoái vị, hoàng hậu Nam Phương rời khỏi Đại Nội ra sống ngay tại khách sạn Morin, lúc này đây khách sạn duy nhất trong kinh đô Huế để chờ đợi thời cơ sang Pháp, cũng như tránh khỏi cuộc chiến chính trị trong Đại Nội. Bà được xem là vị hoàng hậu cuối cùng vủa lịch sử phong kiến Việt Nam còn Bảo Đại cũng là hoàng đế cuối cùng của Việt Nam. Ngày 1 tháng 1 1947 Nam Phương hoàng hậu cùng các con sang Pháp .
Bảo Đại vẫn thường sang Pháp thăm bà và các con. Năm 1955, các con bà đi học ở Paris và ở nhiều nơi, riêng bà thì ở lâu đài Domain de la Perche ở Chabrignac, tỉnh Corrèze, vùng Nouvelle-Aquitaine cách Paris chừng bốn năm trăm cây số. Khu vực bà sống là nơi ít người, không khí trong lành, yên tĩnh hợp với tính khí của bà
Ngày 14 tháng 9 năm 1963, bà bị sốt cao, bác sĩ khám cho bà và báo bà bị viêm họng. Nhưng Sau đó, bà khó thở và qua đời lúc 17h chiều. Khi bà mất, ngoài hai người giúp việc thì không có người thân nào của bà bên cạnh. Có thể nói bà là người xinh đẹp, hiền thục, có kiến thức, nhưng cuộc sống cuối đời của bà lại đầy nỗi buồn, hiu quạnh. Khi bà chết không ai là người thân đưa tiễn. Con cái đều ở xa. Bảo Ðại rất nhiều vợ và chẳng bao giờ đoái hoài đến bà. Mấy tháng sau con cái mới về chịu tang. Vị hoàng hậu cuối cùng của Việt Nam mất khi mới 49 tuổi.
Nam Phương hoàng hậu sống chung với Bảo Đại trong thời gia khá dài có với nhau năm người con :
- Nguyễn Phúc Bảo Long, sinh ngày 4 tháng 1 năm 1936, tước phong Hoàng thái tử.
- Hoàng nữ Phương Mai, sinh ngày 1 tháng 8 năm 1937.
- Hoàng nữ Phương Liên, sinh ngày 3 tháng 11 năm 1938.
- Hoàng nữ Phương Dung, sinh ngày 5 tháng 2 năm 1942.
- Nguyễn Phúc Bảo Thắng, sinh ngày 9 tháng 12 năm 1943, Nhị hoàng tử.
