Vị tướng lừng danh của Israel là Moshe Dayan từng thăm Nam Việt Nam năm 1966 và tiên đoán Mỹ sẽ thua trận trong chiến tranh Việt Nam
Moshe Dayan đươc mệnh danh là vị tướng Độc Nhãn, ông từng giữ chức tham mưu trưởng Quân đội Israel và cũng chính là vị tướng nổi tiếng nhất của Israel khi chỉ huy quân đội Israel đánh bại quân đội Ai Cập trong cuộc chiến ở bán đảo Sinai năm 1956. Ông nghỉ hưu quân đội năm 1958 để tham gia lĩnh vực chính trị và ngày 12 tháng 7 năm 1966, ông đã sang Nam Việt Nam để viết bài cho 3 tờ báo nổi tiếng là Maariv : tờ báo hàng đầu của Israel ; the London Sunday Telegraph của Anh và tờ The Washington Post của Mỹ . Ông chọn Việt Nam vì cho rằng : “Đây là nơi tốt nhất và duy nhất để thử nghiệm về quân sự ở thời điểm hiện tại”
Tại Việt Nam, ông đã gặp và hội đàm với tổng tư lệnh quân đội Mỹ ở Việt Nam – MACV là tướng William Westmoreland, Tổng Tham Mưu Trưởng quân đội Mỹ là tướng Harold K. Johnson , trung tướng Stanley R. “Swede” Larsen – Tổng Chỉ Huy lực lượng Dã Chiến Số 1 của Mỹ ở Việt Nam. Ngoài ra, ông cũng gặp gỡ nhiều vị chỉ huy đơn vị Mỹ ở Việt Nam. Ông kết luận rằng quân đội Mỹ đã tham chiến với cách thức sai lầm và trong trường hợp tốt nhất là đi đến một sự bế tắc
Moshe Dayan thừa nhận biết rất ít về Việt Nam. Do đó, trước khi sang đây, ông đã sang Pháp để tham khảo thêm ý kiến với 1 số cựu binh Pháp từng tham chiến trong cuộc chiến Đông Dương. Ông cũng sang Anh để gặp thống tướng Bernard Montgomery – người hùng ở trận El Alamein tại Ai Cập. Tướng Bernard Montgomery cho rằng quân Mỹ đã sử dụng sức mạnh bằng vũ khí và binh sĩ để thực hiện chiến lược đưa dân chúng ở nơi bị Việt Cộng uy hiếp vào vùng kiểm soát là “Chiến Lược Vô ích”
Sau đó, ông lại bay đến Washington và tại Lầu Năm Góc, ông đã gặp một số sĩ quan đầy nhiệt huyết trong việc ủng hộ cuộc chiến ở Việt Nam. Ông cũng được gặp ba nhân vật có ảnh hưởng nhất của chính phủ Mỹ thời Kennedy và Johnson: cố vấn an ninh quốc gia Walt Rostow; cựu đại sứ tại VNCH tướng Maxwell Taylor và bộ trưởng quốc phòng Robert S. McNamara.
“Cả ba nhân vật diều hâu của cuộc chiến đều nói với Dayan rằng chiến thuật ‘Tìm và Diệt’ sẽ đem lại thắng lợi, và họ cũng khen nức nở đồng minh Nam VN. Họ tin rằng chìa khóa để đi đến chiến thắng là đánh quỵ tinh thần chiến đấu ở Hà Nội bằng cách ném bom ở miền Bắc và tiêu diệt các đơn vị chiến đấu Việt Cộng ở miền Nam Việt Nam. Bộ trưởng McNamara và cựu Đại Sứ Taylor tin rằng nếu quân đội Mỹ ở Việt Nam được tăng cường thêm nửa thì ông Hồ Chí Minh sẽ bỏ cuộc do không chịu nổi tổn thất”
Ngày 25 tháng 7 năm 1966, tướng Moshe Dayan đến Sài Gòn, khung cảnh binh sĩ cầm súng canh gác và các công sự phòng thủ ở các ngã 4 giống như ông từng thấy ở thành phố Jersusalem và các thành phố ở Palestine dưới thời thuộc địa Anh. Điều này cho thấy tình trạng không tốt đẹp như người Mỹ nói
Quân đội Mỹ đón tiếp Moshe Dayan nồng hậu và dành cho ông bất kỳ những gì ông yêu cầu. Tại Việt Nam, ông đã gặp tổng thống Nguyễn Văn Thiệu và thủ tướng Nguyễn Cao Kỳ. Thiệu cho ông biết rằng ông ta rất ngưỡng mộ tướng Võ Nguyên Giáp của quân Bắc Việt – người đã đánh bại quân Pháp tại trận Điện Biên Phủ năm 1954 . Trong thời gian tướng Moshe Dayan ở Việt Nam, ông cũng đến khu vực sông Mekong tham gia tuần tra và chứng kiến cảnh Hải Quân Mỹ lục soát những chiếc ghe tiếp tế cho Việt Cộng . Ông cũng viếng thăm tàu sân bay USS Constellation và rất ấn tượng với sức mạnh của nền quân sự Mỹ. Tuy nhiên ông cho rằng hỏa lực mạnh của Mỹ không thích hợp với cuộc chiến du kích . Ông kết luận :
“Ấn tượng của tôi là người Mỹ lúc đó không chiến đấu chống sự xâm nhập từ miền Bắc Việt Nam, không phải chống du kích, thậm chí không phải chống ông Hồ Chí Minh mà là chống cả thế giới. Họ đang muốn chứng tỏ cho người Anh, người Pháp và người Liên Xô sức mạnh của mình. Tất cả sẽ biết rằng khi người Mỹ tham gia một cuộc chiến tranh thì không có gì ngăn cản được họ”
Ttướng Moshe Dayan sau đó đến khu phi quân sự DMZ và tham gia các cuộc tuần tra với đại đội Thủy Quân Lục Chiến Mỹ dưới quyền chỉ huy của thiếu úy Charles Krulak – con trai của trung tướng Victor “Brute” Krulak – Tư lệnh lực lượng Thủy Quân Lục Chiến ở Thái Bình Dương. Sau đó, ông cũng đến Đà Nẵng, vùng Cao Nguyên, …tại đây, ông được thiếu tướng John “Jack” Norton – Tư lệnh sư đoàn 1 Không Kỵ đón tiếp . Tướng Norton nói :
“Tôi được tướng Westmoreland căn dặn rằng để ông được tự do mọi thứ và lo sự an nguy của ông. Nhưng ông cũng lưu ý vấn đề an ninh và vì chúa, đừng để đơn vị nào của tôi bị tổn hại”
Bốn ngày sau đó, ông tham gia cuộc hành quân Paul Revere – Operation Paul Revere , đây là chiến dịch diễn ra sau cuộc hành quân Hastings – Operation Hastings ở khu vực gần biên giới Campuchia. Ông thán phục sức mạnh quân đội Mỹ và sự sáng tạo trong chiến thuật sử dụng trực thăng
“Quân Mỹ có 1.700 trực thăng ở đất nước Việt Nam, nhiều hơn tổng số trực thăng trên toàn Châu Âu”
Ông cũng nêu lên sự yếu kém của lực lượng tình báo Mỹ :
“Họ không thể biết những tiểu đoàn Việt Cộng đang ở đâu. Các bức không ảnh, do thám bằng máy bay cũng không chỉ ra những nơi ẩn náo, công sự, hầm trúc ẩn, …của Việt Cộng trong những cánh rừng. Những người Việt Cộng đã có thể ẩn xuống lòng đất, còn máy bay thì bay ở độ cao hơn 10.000 m. Làm sao có thể nhìn thấy địa đạo ẩn náu của họ?”.
Khi chứng kiến cảnh các máy bay trực thăng nhanh chóng thả pháo, binh sĩ, đạn dược xuống trận địa. Khoảng 30 phút sau, một đại đội của sư đoàn 1 được đổ xuống cách đó khoảng 300m và bị phục kích. Kết quả là đơn vị bị bị tổn thất đến 70% quân số với 25 chết và 70 bị thương.
Xem tiếp : Tướng Israel Moshe Dayan từng tiên đoán Mỹ thua trận ở Việt Nam – P2
