Máy bay Pháo Đài Bay B-52 trong chiến dịch Ánh Hồ Quang có sức tàn phá khủng khiếp hơn bất cứ vũ khí nào được sử dụng trong trong chiến tranh Việt Nam – Operation Arc Light with B-52 Stratofortress in Vietnam war
Trong chiến tranh Việt Nam, những chiếc máy bay B-52 được sử dụng để tấn công các mục tiêu của quân Giải Phóng ở hậu cứ, những nơi tập trung quân, kho tàng, … và nó còn được dùng cả trên chiến trường ở Lào và Campuchia để tấn công các tuyến đường mòn Hồ Chí Minh
Ngày 17 tháng 2 năm 1965, những chiếc máy bay B-52 thuộc phi đội số 2 và số 320 đã được triển khai đến căn cứ Andersen AFB thuộc đảo Guam. Ngày 17 tháng 2, máy bay B-52 đã thực hiện cuộc tấn công đầu tiên ở Việt Nam vào khu vực tỉnh Bình Dương nằm ở phía Bắc Sài Gòn thuộc tỉnh Bình Dương. Trước đó, không quân Mỹ đã sử dụng máy bay chiến thuật ném bom nhiều lần vào khu vực này nhưng không đạt kết quả
Khi thi hành nhiệm vụ đầu tiên này, Không Quân Mỹ đã gặp thiệt hại nặng khi hai chiếc máy bay B-52 va vào nhau khi đang tiếp dầu trên không ở vùng biển Thái Bình Dương và đều rơi xuống biển. 8 trong số 12 thành viên của đội bay thiệt mạng .
Sau cuộc ném bom, báo chí trong nước Mỹ cực lực phê phán khi cho rằng chính phủ đã “đập con ruồi bằng búa tạ” . Trong khi đó, tướng Westmoreland lại tỏ ra hài lòng khi cuộc ném bom đã gây thiệt hại nặng và ngăn chận được quân Giải Phóng mở cuộc tấn công vào Sài Gòn. Sau đó, Bộ Trưởng Quốc Phòng Mc Namara đã giải thích trước Quốc Hội về lý do sử dụng máy bay B-52 ở đợt ném bom này
“Chúng ta đều biết rằng Việt Cộng đã lợi dụng các cánh rừng rậm ở Việt Nam để làm nơi trú ẩn và thiết lập căn cứ. Rừng rậm và dày đền nổi không thể nhắm bắn mục tiêu chính xác. Phương thức hiệu quả nhất đó là ném bom và máy bay B-52 rất thích hợp với công việc này. Các tướng lĩnh quân đội ở Việt Nam cho rằng các cuộc ném bom bằng B-52 đã mang lại kết quả rất tốt và đã chứng tỏ hiệu quả. Tôi cho rằng việc ném bom này nên tiếp tục”
Trong vài tháng đầu tiên, Chính phủ Mỹ kiểm soát việc sử dụng máy bay B-52 trong chiến dịch Ánh Hồ Quang rất chặt chẽ. Các mục tiêu ném bom phải được sự phê chuẩn của chính phủ Mỹ hoặc Nhà Trắng. Phái Bộ Chỉ Huy Quân Đội Mỹ MACV ở Việt Nam sẽ gửi yêu cầu ném bom bằng B-52 đến Bộ Chỉ Huy Hạm Đội Mỹ ở Thái Bình Dương – Commander-in-Chief, US Pacific Fleet ( CINCPAC ) và Bộ Chỉ Huy Không Quân Chiến Lược – Strategic Air Command ( SAC ) . Sau khi CINPAC đồng ý, cơ quan SAC mới lệnh cho máy bay B-52 ném bom. Về sau, do danh sách mục tiêu và các yêu cầu ném bom ngày càng nhiều, nên sự chấp thuận cũng dễ dàng hơn. Những có những sự giới hạn mà chiến dịch Ánh Hồ Quang – Operation Arc Light phải tuân theo trong suốt cuộc chiến đó là đó là tránh những người dân thường và các đền đài tôn giáo trong khu vực cần ném bom
Hỗ trợ lực lượng mặt đất
Lần đầu tiên máy bay B-52 ném bom hỗ trợ lực lượng trên bộ của Mỹ là vào tháng 11 năm 1965, quân Giải Phóng tấn công căn cứ đặc biệt Pleime và bị sư đoàn 1 Không Kỵ của Mỹ đẩy lùi. Sau đó, quân Mỹ tiến hành truy kích 2 trung đoàn quân Giải Phóng ở thung lũng Ia Drang dưới chân núi Chu Prong và là một nơi gần biên giới Campuchia . Ngày 16 tháng 11, lần đầu tiên máy bay B-52 xuất kích để yểm trợ và tổng cộng 18 chiếc máy bay B-52 đã ném xuống 344 tấn bom . Trong suốt trận đánh, ngoài 400 phi vụ của máy bay chiến thuật còn có 96 máy bay B-52 và pháo binh để yểm trợ binh sĩ Mỹ. Chỉ riêng máy bay B-52 đã ném 1.795 tấn bom xuống quân Giải Phóng
Đến tháng 12, trong chiến dịch Harvest Moon – Operation Harvest Moon tại khu vực cách Đà Nẵng khoảng 40km về hướng Nam. Tướng Lewis W. Walt – tư lệnh lực lượng Thủy Quân Lục Chiến Dã Chiến số III – 3rd Marine Amphibious Force (III MAF) đã yêu cầu tướng Westmoreland dùng pháo đài bay B-52 đánh vào vùng hậu cứ của quân Giải Phóng . Sau trận đánh, các toán trinh sát Mỹ đã phát hiện 50-60 thi thể quân Giải Phóng và nhiều hầm ngầm, công sự, kho tàng, … bị phá hủy. Tướng Walt đã nhận xét :
“Cuộc ném bom đã gây ấn tượng rất mạnh. Các máy bay B-52 ném bom rất đúng thời gian đã định và vị trí ném bom cũng rất chính xác”
Tháng 10 năm 1965, những chiếc máy bay B-52 bắt đầu được cải tiến để có thể mang được nhiều bom hơn. Không quân Mỹ đã cải biến những chiếc máy bay này để có thể mang theo 24 rãnh bom và sức chứa bên trong thân tăng từ 9 thành 27 quả bom. Do đó, mỗi chiếc máy bay B-52 có thể mang theo 51 quả bom có trọng lượng mỗi quả 245Kg hoặc 325Kg. Sau cùng, những chiếc máy bay lúc đầu được sơn trắng nhưng sau đó sơn lại màu đen để khó phát hiện từ trên cao
Những chiếc máy bay được cải tiến này tham gia chiến dịch Ánh Hồ Quang – Opreation Acr Light lần đầu tiên vào tháng 3 năm 1966 trong các phi vụ ném bom ở khu vực Phi Quân Sự
Ngày 11 tháng 4 và ngày 26 tháng 4, những máy bay B-52 đã ném bom khu vực đèo Mụ Giạ. Đây là khu vực nằm trên tuyến đường mòn Hồ Chí Minh đưa tiếp viện từ miền Bắc vào miền Nam . Cuộc ném bom đầu tiên và cũng là cuộc ném bom lớn nhất từ khi bắt đầu chiến dịch Ánh Hồ Quang và cũng là cuộc ném bom lớn nhất kể từ thế chiến thứ 2, những máy bay B-52 đã ném xuống khu vực này 600 tấn bom
Lúc này, Không quân Mỹ bắt đầu tiến hành xây dựng Trung Tâm Tác Chiến Không Quân – Combat Skybot . Hệ thống này kết nối với các trạm Radar mặt đất và chỉ huy toàn bộ các cuộc ném bom ở vùng Đông Dương kể cả trên đất Lào và Campuchia. Khi bộ Chỉ Huy Quân Đội Mỹ – MACV ra lệnh ném bom, các sĩ quan không lưu ở trung tâm Skybot sẽ hướng dẫn các máy bay chiến thuật lẫn máy bay ném bom B-52 đi theo tuyến đường đã định và theo tốc độ được tính toán trước. Khi đến mục tiêu thả bom, vào đúng thời điểm chính xác, các phi công sẽ nhận được tín hiệu và nhấn nút thả bom. Kết quả các cuộc ném bom dưới sự chỉ huy và hướng dẫn của Skybot đã vượt qua mọi cuộc ném bom trước đó. Phần lớn các khu vực ở vùng Đông Nam Á đều nằm trong khu vực được phủ sóng của các trạm Radar và thiết bị của trung tâm Skybot kể cả vùng nông thôn .
Xem lại : Chiến dịch Ánh Hồ Quang ném bom bằng máy bay B-52 – Operation Arc Light with B-52 stratofortress – P2
