Đài tưởng niệm chiến tranh Việt Nam hay Bức tường Chiến tranh Việt Nam ở Mỹ – Vietnam Veterans Memorial là đài tưởng niệm các binh sĩ Mỹ đã tử trận trên chiến trường Việt Nam
Đài tưởng niệm chiến tranh Việt Nam ở Mỹ có hình hình chữ V, mỗi cạnh chữ V là một bức tường dài 75 m, cao 3 m và có 70 tấm bảng ghép với nhau. Các bức tường làm bằng đá khắc tên của các chiến binh Mỹ đã thiệt mạng hoặc mất tích khi tham gia trong cuộc chiến tranh Việt Nam. Danh sách các tên binh này liên tục được cập nhật. Đến tháng 9 năm 2020, đã cập nhật được tên của 58,279 binh sĩ Mỹ
Các bức tường được xây theo góc 125o12″ và khi kéo dài sẽ đụng tượng đài tổng thống Washington và đài tưởng niệm tổng thống Lincoln. Mỗi bức tường có 70 tấm bảng ghép đánh số từ 1-70. Tấm bảng cao nhất ghi 137 hàng tên và tấm ngắn nhất ghi 1 hàng tên
Trên bức tường có ghi dòng chữ :
“Vinh danh những nam quân nhân và nữ quân nhân của nước Mỹ đã phục vụ trong cuộc chiến ở Việt Nam. Tên của những người đã hy sinh và những người mất tích được khắc ghi ở đây “
Phía dưới bức tường là dòng chữ :
“Đất nước chúng ta vinh danh sự can đảm, hy sinh và cống hiến cho nhiệm vụ và quốc gia của các cựu chiến binh Việt Nam. Bức tường tưởng niệm này được xây dựng từ sự đóng góp cá nhân của dân chúng Mỹ . Ngày 11 tháng 11 năm 1982”
Đài tưởng niệm chiến tranh Việt Nam – Vietnam Veterans Memorial này bao gồm 3 phần riêng biệt:
- Tượng 3 người lính (The Three Soldiers): bằng đồng, được thêm vào để giữ những truyền thống cũ.
- Đài tưởng niệm phụ nữ phục vụ tại Việt Nam (The Vietnam Women’s Memorial): Tượng của 3 phụ nữ Hoa Kỳ mặc đồng phục chăm sóc một binh lính bị thương. Mục đích là để ghi nhớ sự đóng góp của phụ nữ Hoa Kỳ đã phục vụ trong chiến tranh Việt Nam. Họ đa số là các y tá.
- Khu tưởng niệm các Cựu chiến binh Chiến tranh Việt Nam (The Vietnam Veterans Memorial Wall)
Có 3 dạng ký hiệu được sử dụng :
♦ : Dấu kim cương : Có nghĩa thông tin tử trận của binh sĩ này được xác nhận cụ thể
+ : Dấu cộng : Có nghĩa là binh sĩ này mất tích hoặc vẫn là tù binh vào cuối cuộc chiến và vẫn là mất tích và vẫn không có thông tin cụ thể về cái chết. Trong trường hợp thi thể được trả về hoặc được xác nhận thông tin cụ thể, sẽ có thêm dấu kim cương ♦phía trên chữ thập
(+) Nếu binh sĩ được trả về mà vẫn còn sống, sẽ có dấu ngoặc hai bên dấu cộng. Tuy nhiên đến nay vẫn chưa có trường hợp nào xảy ra.
Có tổng cộng 8 nữ quân nhân Mỹ đã tử trận tại Việt Nam. Toàn bộ họ là y tá. Bảy người thuộc lục quân và một người thuộc không quân
Có 16 binh sĩ tử trận là giới tăng lữ : Bảy người là thiên chúa giáo, bảy người là Tin Lành và hai người là Do Thái Giáo
Có 120 quân nhân tử trận có nguồn gốc quê hương là ngoài nước Mỹ. Các nước đó bao gồm : Australia, Bahamas, Bolivia, Brazil, Canada, Colombia, Costa Rica, England, France, Germany, Ireland, Italy, Jamaica, Japan, Mexico, New Zealand, Pacific Island, Panama, Peru, Philippines, Puerto Rico, and Switzerland.
Toàn bộ kinh phí xây dựng lẫn mua đất để dựng Bức tường Chiến tranh Việt Nam là do các cá nhân, công ty, tập đoàn, cựu chiến binh, … đóng góp và không sử dụng ngân sách nhà nước. Sau khi xây dựng, chi phí bảo trì, tu bổ, sửa chữa, … cũng là từ quỹ Hội Cựu Chiến Binh chi trả
Diện tích đất khu tưởng niệm là 8.100m2 tại Thủ Đô Washington. Mỗi năm đón 4-5 triệu lượt người viếng thăm
