Nguồn gốc cuộc xung đột Israel – Palestine hay còn gọi là Israel Palestine war vốn đã có từ hàng trăm năn và là cuộc xung đột kéo dài nhất lịch sử hiện đại và cũng gây tranh cãi nhất.
Vấn đề lịch sử 100 năm
Theo tạp chí thế giới Business Standard , cuộc xung đột Israel – Palestine là cuộc xung đột kéo dài nhất lịch sử hiện đại và cũng gây tranh cãi nhất. Nguồn gốc của cuộc xung đột Israel – Palestine bắt nguồn từ tuyên bố chủ quyền của người Do Thái và người Ả Rập ở thành phố cổ Jerusalem vốn đã có từ hàng ngàn năm trước. Tuy nhiên, cuộc xung đột này bùng phát dữ dội từ đầu thế kỷ 20. Sau khi đế chế Ottoman thất bại trong Thế chiến 1, người Anh nắm quyền kiểm soát vùng đất gọi là Palestine, với thủ phủ là Jerusalem. Khu vực này chiếm số đông người Ả Rập sinh sống và người Do Thái chiếm số ít.
Sau thế chiến thứ 2, cộng đồng quốc tế trao cho Anh quyền lựa chọn nơi định cư cho người Do Thái ở Palestine. Đối với người Do Thái, đây là vùng đất của tổ tiên từ ngàn năm trước. Ngược lại, người Ả Rập phản đối chuyện chia đất vì khu vực này vốn nhiều người Ả Rập sinh sống. Trong thế chiến thứ 2, để tránh sự diệt chủng của Đức Quốc Xã, người Do Thái đã phải phiêu bạt khắp nơi và bây giờ họ đổ dồn về vùng đất này để chuẩn bị thành lập nhà nước Israel của mình. Điều cộng đồng người Do Thái và người Ả Rập mâu thuẫn sâu sắc.
Năm 1947, Liên Hợp quốc bỏ phiếu tách Palestine thành vùng đất của người Do Thái và người Ả Rập, với Jerusalem là thành phố thuộc quyền kiểm soát của quốc tế. Người Do Thái tất nhiên ủng hộ phương án này nhưng người Ả Rập từ chối vì họ bị mất đất và điều này càng khiến xung đột Israel – Palestine hay Israel Palestine war càng bùng phát dữ dội.
Sự hình thành nhà nước Israel
Do không thể tìm kiếm giải pháp hòa bình cho người Ả Rập theo đạo Hồi và người Do Thái, Anh đơn phương quyết định thành lập nhà nước Israel của người Do Thái vào năm 1948. Người Palestine phản đối và chiến tranh bùng nổ và ngày càng lan rộng. Hàng trăm ngàn người Palestine buộc phải rời bỏ nhà cửa sơ tán. Sau khi lệnh ngừng bắn có hiệu lực năm 1949, Israel đã kiểm soát phần lớn lãnh thổ Palestine. Hơn 700.000 người Palestine trở thành người tị nạn.
Jordan giành quyền kiểm soát khu Bờ Tây còn Ai Cập chiếm Dải Gaza. Jerusalem bị chia cắt làm đôi, với Israel kiểm soát phía tây còn Jordan kiểm soát phía đông. Sau chiến tranh 6 ngày – tháng 6 năm 1967, Israel đã đánh bại liên quân Ả Rập và đã giành quyền kiểm soát toàn bộ khu vực Bờ Tây, dải Gaza và Jerusalem cộng thêm Bán đảo Sinai của Ai Cập và Cao nguyên Golan của Syria
Mâu thuẫn không có hồi kết
Tháng 11 năm 1988, cơ quan lập pháp của Tổ chức Giải phóng Palestine tuyên bố thành lập “Nhà nước Palestine” và nhanh chóng được nhiều quốc gia công nhận. Ngày nay, được sự hỗ trợ của Mỹ, Israel trở thành một trong những thế lực mạnh nhất ở Trung Đông. Trong cuộc xung đột Israel – Palestine, người Palestine dù được thế giới Ả Rập hỗ trợ nhưng các quốc gia này cũng không dám gây xung đột với Israel nên chính quyền Palestine vẫn rất yếu thế. Năm 2007, Phong trào Hồi giáo Hamas nắm quyền kiểm soát Dải Gaza, tuyên bố sẽ làm mọi cách để hủy diệt Israel, đòi lại quyền lợi cho người Palestine. Ngược lại, Israel tuyên bố nước này chỉ tự vệ trước những hành động bạo lực của Palestine.
Ngày 6 tháng 12 năm 2017, tổng thống Mỹ Donald Trump chính thức thừa nhận Jersusalem là thủ đô của nhà nước Israel. Việc thừa nhận chẳng khác nào châm dầu vào lửa do người Palestine muốn đòi lại vùng đất quê hương trước khi bị Israel kiểm soát năm 1948, đặt đông Jerusalem làm thủ đô.
Cộng đồng quốc tế đã nhiều lần tìm cách tháo gỡ bất đồng trong cuộc xung đột Israel – Palestine, khôi phục hòa bình giữa Israel và Palestine nhưng đến nay chưa đạt được bước tiến cụ thể.
