Chính vì muốn trả thù chính quyền Soviet, kỹ sư quân sự Adolf Tolkachev đã trở thành điệp viên CIA và là một trong những gián viên có giá trị nhất và còn có tên là điệp viên tỉ đô – CIA billion dollar spy
Adolf Tolkachev đã có gia đình và con trai. Ông là kỹ sư trưởng của cục nghiên cứu và thiết kế rada Phazotron chuyên phát triển hệ thống radar quân sự quan trọng trong công nghiệp quốc phòng Liên Xô. Do có chức vụ cao, Tolkachev có thể dễ dàng tiếp cận các tài liệu bí mật cấp quốc gia và có cuộc sống rất thoải mái. Gia đình của Tolkachev sống ở thủ đô Moscow và gần chổ làm việc. Dù vậy, tâm trạng của Tolkachev luôn bị dằn vặt về quá khứ của vợ ông là Natasha. Khi mới 2 tuổi thì mẹ của Natasha là bà Sofia Efimovna Bamdas khi đó làm việc trong bộ Lâm Nghiệp. Bà Bamdas sau khi đi thăm cha mình là doanh nhân ở Đan Mạch trở về thì bị chính quyền Soviet thời đó của Stalin xử tử với tội danh âm mưu Lật Đổ Chính Quyền. Cha của Natasha do không chịu tố cáo vợ nên bị tống vào trại lao động cưỡng bức còn bản thân Natasha thì bị đưa vào trại cô nhi. Cô chỉ có thể gặp lại cha mình 16 năm sau đó. Ba năm sau thì cha của Natasha qua đời. Do rất yêu vợ con nên Adolf Tolkachev muốn trả thù chính quyền Liên Xô.
Cuộc sống Adolf Tolkachev không của Điều đặc biệt là Tolkachev trở thành điệp viên cho CIA hoàn toàn tình nguyện và làm không công. Động cơ cho việc đó chính là muốn trả thù chính quyền Xô Viết đã gây ra cho gia đình vợ ông có tên Natasha
Adolf Tolkachev vào năm 1977 , lúc này 50 tuổi đã tìm cách tiếp cận nhân viên CIA ở Moscow và để lại mẫu giấy ghi thông tin muốn trở thành điệp viên CIA . Sau nhiều lần e ngại đó là bẫy của cơ quan tình báo KGB của Liên Xô giăng ra, đến lần thứ 7 thì CIA gặp ông. Họ thật sự bất ngờ trước những thông tin vô cùng quý giá mà ông cung cấp. Điều đáng nói là ông hoàn toàn tự nguyện mà không đòi hỏi thù lao tiền bạc. CIA đặt ông mật danh tình báo là điệp viên Sphere
Cơn giận và lòng căm thù chính quyền Soviet đã khiến Adolf Tolkachev trở thành một trong những điệp viên CIA có giá trị nhất. Do vị trí cấp cao của mình, điệp viên Tolkachev có thể dễ dàng tiếp cận các tài liệu quân sự cao cấp. Sau này chính Bộ Quốc Phòng Mỹ đánh giá :
“Các tin tức tối mật về các vũ khí đang được nghiên của Nga do Tolkachev cung cấp có giá trị đến 10 năm sau đó”
Các tài liệu, bản vẽ mà gGián điệp Tolkachev cung cấp cho CIA đã giúp Bộ Quốc Phòng Mỹ nắm rõ về các hệ thống radar, tên lửa không đối không, tên lửa không đối đất và thậm chí tin tức về hệ thống tên lửa phòng không S-300 lừng danh và cả tin tức về máy bay chiến đấu S-27, máy bay chiến đấu MIG-29, MIG-31, các tên lửa đạn đạo R-23, R-24, R-33, R-27 và R-60, cùng hàng loạt thông tin về các thiết bị bay, radar, tên lửa khác, … Từ các thông tin này, Mỹ đã sửa đổi các hệ thống vũ khí của mình giúp họ có thể chế ngự các vũ khí Nga. Các tên lửa, máy bay ném bom, … của Mỹ đã miễn nhiễm hệ thống radar Nga và hệ thống phòng không Nga đã bất lực trước vũ khí Mỹ. Chẳn hạn Hệ thống điện tử trên máy bay chiến đấu F-15 Eagle được xem là một trong các máy bay chiến đấu thành công nhất của Không Quân Mỹ cũng đã được xây dựng lại dựa trên các thông tin tình báo Tolkachev cung cấp
Dù thoạt đầu không nghi ngờ về Tolkachev nhưng cuối cùng, từ thông tin của một điệp viên CIA là Edward Lee Howard đã làm việc cho cơ quan tình báo Nga KGB thông báo, cơ quan này đã bắt Tolkachev vào năm 1985
Sau khi bị bắt giữ năm 1985, Tolkachev đã hợp tác với KGB để giảm nhẹ hình phát, trong 10 tháng sau đó, ông đã cung cấp tin tức giả cho CIA vốn gần như tuyệt đối tin tưởng vào ông. Các tin tức giả của ông đã làm giảm tốc độ phát triển máy bay ném bom tàng hình B-2 Spirit do chúng chỉ có thể tàng hình trước radar Mỹ. Cũng trong năm 1985, ông bị đưa ra Tòa Án Binh và bị kết án tử hình . Ông bị hành quyết vào ngày 22 tháng 10 năm 1986. Vợ ông là Natasha cũng bị kết án 3 năm tù giam
Theo đánh giá của các chuyên gia quân sự, các tin tức tình báo do điệp viên Tolkachev cung cấp đã giúp cho Mỹ tiết kiệm được ít nhất 20 tỉ Usd chi phí nghiên cứu vào thời điểm đó và quan trọng hơn đã giúp Mỹ không mất nhiều thời gian nghiên cứu và chế ngự được các vũ khí Nga. Nếu tính tỉ giá trượt giá thì nó đáng giá hơn 60 tỉ Usd vào ngày nay do đó ông được mệnh danh là điệp viên tỉ đô của CIA – CIA billion dollar spy
