Sau chiến tranh Thế Giới Thứ 2, Trung Quốc được Liên Xô giúp đòi lại lãnh thổ là cảng Lữ Thuận – Port Arthur mà Nhật Bản đã chiếm từ những năm 1905
Ngày 24 tháng 5 năm 1955, Liên Xô chính thức chuyển giao căn cứ quân sự cảng Lữ Thuận cho Trung Quốc. Quyết định của Nga đã chấm dứt gần 60 năm xung đột quân sự liên tiếp xảy ra xung quanh khu vực cảng Lữ Thuận – địa điểm giao cắt biên giới giữa Liên Xô, Trung Quốc và Nhật Bản.
Năm 1904, chiến tranh Nga – Nhật bùng nổ. Lúc 22h30 ngày 8 tháng 2 năm 1904, hạm đội Nhật Bản của Đô đốc Hayhachiro Togo bất ngờ tấn công cảng Lữ Thuận. Hạm đội Liên Xô dưới quyền của Phó Đô Đốc Oskar Victorovich Stark . Do bị đánh bất ngờ, hai thiết giáp hạm tốt nhất : thiết giáp hạm Retvizan và thiết giáp hạm Tsesarevich, cũng như tuần dương hạm Pallada bị hỏng nặng . Ngày 9 tháng 2, Quân Nhật sau đó tiến hành phong tỏa, bao vây cảng Lữ Thuận, cắt đứt mọi đường tiếp viện của quân Nga. Quân Nga vẫn chiến đấu kiên cường. Tuy nhiên, sau 11 tháng bị bao vây, sức chiến đấu ngày càng giảm. Ngày 2.1.1905, quân Liên Xô tại cảng Lữ Thuận đã ký văn bản đầu hàng. Quân Nhật chiếm được toàn bộ cảng Lữ Thuận
Trận chiến Lữ Thuận là trận chiến quy mô lớn đầu tiên của Nhật Bản kể từ sau cải cách Thiên hoàng Minh Trị. Sau chiến thắng, các quốc gia Phương Tây bắt đầu chú ý và nhận ra rằng nước Nhật cũng là quốc gia có khả năng quân sự hùng mạnh. Do thất bại ở trận Lữ Thuận, ngày 23 tháng 8 năm 1905, Nga buộc phải ký hiệp ước Portsmouth tại New Hamshire (Mỹ). thừa nhận Triều Tiên thuộc ảnh hưởng của Nhật Bản. Cảng Lữ Thuận, khu vực Liêu Đông là những khu vực của Trung Quốc cùng đảo Sakhalin sẽ trở thành lãnh thổ của Nhật Bản.
Năm 1945, Hồng quân Liên Xô đánh tan đạo quân Quan Đông của Nhật Bản, giành lại quyền kiểm soát Lữ Thuận. Theo Hiệp ước Xô – Trung năm 1945, cảng Lữ Thuận được Liên Xô thuê của Trung Quốc trong thời gian 30 năm để làm căn cứ hải quân.
Năm 1949 Mao Trạch Đông giành quyền ở Trung Quốc và từ đó Trung Quốc trở thành đồng minh của Liên Xô. Để tình giao hảo được thắt chặt, Trung Quốc đã được Liên Xô giúp thu hồi lãnh thổ khi năm 1955, Liên Xô đã trao trả cảng Lữ Thuận để trao lại cho Trung Quốc
Theo ông Mikhail Myagkov, hành động của Liên Xô chứng tỏ vị thế “người anh cả xã hội chủ nghĩa” của mình. Hầu hết các nhà nghiên cứu lịch sử Trung Quốc đến nay vẫn coi Liên Xô (Nga) là quốc gia đã giúp họ khôi phục phần lãnh thổ từng bị Nhật Bản chiếm đóng.
